Zimą trzeba było siedzieć w kurtkach i rękawiczkach, latem wielkie okna zamieniały pomieszczenia w szklarnię. A i tak nie chciało się być nigdzie indziej.

Przez prawie trzydzieści lat działały w tym budynku Łódzkie Zakłady Kinotechniczne Prexer produkujące projektory i rzutniki – nieco zapomniany rozdział historii Łodzi filmowej i przemysłowej. Przez zaledwie siedem lat mieścił się tu Miejski Punkt Kultury Prexer-UŁ prowadzony przez Stowarzyszenie Topografie. To był mój drugi dom, który remontowaliśmy po godzinach, gdzie potem pracowałam i spędzałam większość wolnego czasu. Na górze działało Kino Cytryna, na dole odbywały się spotkania, wystawy, imprezy, toczyła się codzienna działalność stowarzyszenia. Powstawały gry miejskie, historie mówione, projekty kulturalne, książki i doktoraty.

Budynek od lat 90-tych należał do Uniwersytetu Łódzkiego. Został sprzedany w 2016 roku.

Dziś marmurowe ściany przykryto udawaną cegłą, po aluminiowych kolumnach zostały gołe żeliwne słupy, zamiast fontanny – parking. Pewnie nadal mają się dobrze nieprzewidywalna elektryka, nieszczelne okna czy korytarz, który przy większym deszczu zamieniał się w rwącą rzekę. Wciąż stoi unikatowa fasada z odpadów produkcyjnych, wykonana przez pracowników w czynie społecznym.

Jeśli kiedykolwiek słyszeliście, że Łódź jest jak Detroit (albo odwrotnie), ale nie wiecie, na czym to podobieństwo właściwie polega, koniecznie zapytajcie o nie Agatę. To ona prowadzi socjologiczne badania porównawcze na temat tych dwóch postindustrialnych miast. Niedawno na stałe wróciła do Łodzi ze świata, gdzie popularyzowała historię naszego miasta, będącym także bohaterem jej anglojęzycznej publikacji „From Cotton and Smoke”.

A wszystkie te aktywności kiełkowały w miejscu, do którego Agata zabrała mnie na sesję, czyli na Pomorską 39 – do Prexera. To tu w 2007 roku moja bohaterka współzakładała Stowarzyszenie Topografie i przewodniczyła tej miejskiej inicjatywie przez wiele lat. Siedziba Prexera tętniła życiem, a Miastograf i łódzkie historie mówione już na zawsze będą miały swoje serce właśnie w tym miejscu.

Agnieszka Cytacka | Łodzianki. Atlas Piękna